Funkcjonalność lamp w aranżacji

Aranżując przestrzeń, w zależności od jego przeznaczenia oświetlenie powinno zostać prawidłowo dobrane. Na szczęście rynek oświetleniowy obfity jest w różnego rodzaju lampy, a moda na wzornictwo użytkowe coraz częściej, sięgając po inspiracje zaczerpnięte z przełomowych momentów historii projektowania, tworzy zupełnie nowe oblicze modeli oświetleniowych, które doskonale sprawdzą się w wielu aranżowanych pomieszczeniach. Jednak poza obrazem wizualnym w lampach kryje się coś ważniejszego… światło, od którego zależy jakość funkcjonalności każdej oprawy.

Wybierając odpowiednie oświetlenie szczególną uwagę należy zwrócić na kilka elementów. Początkowo, nasz wybór powinien być uzależniony od docelowego przeznaczenia lampy- miejsca jej montażu, a także czynności, która będziemy wykonywać przy jej świetle. Na rynku istnieje wiele opraw, których główny podział charakteryzuje je jako techniczne, przeznaczone raczej do oświetlenia miejsc związanych z produkcją lub miejscem pracy, i dekoracyjne, wykorzystywane w przestrzeni prywatnej.

Do podstawowych funkcji lampy należy przede wszystkim rozproszenie mroku, stworzenie nastroju lub odpowiednich warunków do wykonywania pracy podczas braku dostępu do światła naturalnego. Ponadto, jako projekty wzornicze dekorują oraz dopełniają wyglądu pomieszczenia. Ten jednak aspekt zależy od indywidualnych preferencji i gustu. Dobrze dobrane światło do rodzaju powierzchni- wysokie lub niskie, z ilością punktów dostępu do światła naturalnego, a także samą wielkością oprawy- gwarantuje nie tylko stworzenie świetnej aranżacji, ale także wysoki stopień funkcjonalności.

Projektowanie oświetlenia

Z uwagi na stale podnoszące się oczekiwania konsumenckie, pod względem wysokiej jakości produktów, nie tylko samego oświetlenia, któremu poświęcamy cały artykuł, ale i sprzętów codziennego użytku, proces tworzenia odpowiedniego asortymentu stale podlega udoskonalaniu. Od strony technicznej, głównym zmianom w tym zakresie podlega unowocześnienie pod względem efektywności, a także energooszczędności akcesoriów oświetleniowych.

Tworzenie użytecznego, a przy tym atrakcyjnego pod względem wzornictwa oświetlenia, wymaga od projektantów nie tylko zmysłu smaku, ale także doświadczenia konstrukcyjnego i empatii, która pozwoli dopasować produkt pod konsumenta.

Lampa szyta na miarę- proces projektowania

Podchodząc do projektowania idealnej lampy, bez względu na to czy będzie ona stanowiła gorące serce salonu, użytecznie oświetlała blat w kuchni, czy też relaksowała skołatane myśli przed zaśnięciem na pierwszym miejscu należy postawić potrzeby użytkownika (o ile lampa nie jest projektowana w charakterze haute couture, który tak jak w modzie, ma zaprezentować kunszt projektanta). Przystępując do prac związanych z zaprojektowaniem lampy dla konkretnego inwestora, należy odbyć szereg rozmów, dzięki którym wyklarują się zarówno oczekiwania samego klienta, rodzaj przestrzeni, w której ma znaleźć się lampa, temperament i ogólne oczekiwania. Jest to o tyle ważne, że nawet najlepszy projekt, jeśli nie wpasuje się w gusta użytkownika będzie niczym więcej niż stelażem z żarówką.

Historia oświetlenia zapoczątkowana wyprodukowaniem pierwszej żarówki zawsze na pierwszym miejscu realizowała potrzeby użyteczności i wysoki standard funkcjonalności, przede wszystkim przedłużenia dnia i rozproszenia mroku. Z tego względu kolejnym kryterium branym pod uwagę podczas projektowania oprawy oświetleniowej jest stworzenie optymalnych warunków świetlnych w konkretnym pomieszczeniu w oparciu o potrzeby i wymagania użytkownika- bezpieczeństwo, skuteczność świetlną, wygodę widzenia, kończąc na nastroju. W tym wypadku ważne są cechy jakościowe oświetlenia, jego natężenie uwarunkowane przeznaczeniem (do czytania, do pracy, oglądania telewizji etc.), stopniowym rozkładzie luminacji w całym pomieszczeniu, w celu uniknięcia zjawiska olśnienia [ Zjawisko olśnienia w miejscu pracy], kiedy w pomieszczeniu następują zbyt duże skoki w natężeniu światła punktowego lub zbyt duża ilość jaskrawych obiektów odbijających strumień. W tym celu szacuje się współczynnik UGR, dzięki któremu możliwe jest obliczenie skali jasności światła w danym pomieszczeniu. Kluczowym czynnikiem jest skuteczność oprawy pod względem temperatury barwowej strumienia, co za tym idzie- stopnia oddawania barw (CRI). Podczas projektowania oprawy oświetleniowej nie można zapomnieć o kierunkowości strumienia emitowanego przez oprawę oraz rodzaju jego rozproszenia pod odpowiednim kątem (skierowanie światła punktowo w dół, rozproszenia w stylu zalewowym równomiernie na całą powierzchnię).

Temperatura barwowa

O ile za atrakcyjność lampy odpowiada projekt wizualny lampy, o tyle jej funkcjonalność tkwi w strumieniu emitowanym przez źródło światła. Strumień, a właściwie jego barwa. Wspomniana temperatura barwowa światła to miara wrażenia koloru emitowanego strumienia, która w znaczeniu fotometrycznym odpowiada temperaturze ciała idealnie czarnego w odpowiedniej skali. Często zdarza się, że światło ma barwę bardzo ciepłą, przytłumioną prawie pomarańczową, czasami jest ostre i zimne, wręcz rażące jasnością. Temperatura barwowa podawana jest w stopniach Kelwina [K], w której punkt zero wynosi -273,15°C. Na tej podstawie jesteśmy w stanie określić skalę temperatury emitowanego strumienia, która poglądowo prezentujemy poniżej

Współczynnik oddawania barw CRI

Współczynnik oddawania barw (Colour Rendering Index) to wskaźnik określający źródło światła oparty na skali Ra w zakresie od 0 do 100. Stopień 0 określa światło monochromatyczne, 100 jest właściwe dla światła białego o chłodnym współczynniku, które odpowiada barwie światła dziennego. W praktyce dzięki współczynnikowi możemy określić w jakim stopniu odzwierciedlony zostanie przedmiot, jego kontury, rzeczywisty kolor. Im lampa, a właściwie źródło światła, posiada wyższy współczynnik oddawania barw tym temperatura barwowa, jak i dokładne odzwierciedlenie przedmiotu jest wyższe. Dla porównania, światło dzienne posiada współczynnik o wartości 100, natomiast lampa uliczna sodowa o barwie żółtej nie przekracza Ra 70.

Lampa lampie nierówna

Wybierając lampę dopasowaną, jak już wspomnieliśmy, do funkcjonalnych uwarunkowań pomieszczenia, jego wyglądu kończąc na naszych gustach, przede wszystkim należy zwrócić uwagę na jej serce… moc żarówki. To ona w dużej mierze- jej rodzaj, jasność, barwa emitowanego strumienia, odpowiada za wszystkie wcześniej wymienione elementy. Ważnym elementem konstrukcji lampy jest sposób jej konserwacji, głównie materiał klosza czy też stelaża, z którego została wykonana. W przypadku alergików zaleca się materiały łatwe w czyszczeniu, wykonane ze szkła lub plastiku. Wszelkie klosze materiałowe lub wykonane z papieru, spopularyzowane formy lampionów, mimo że stanowią atrakcyjny element dekoracji pomieszczenia, bardzo często zatrzymują część emitowanego strumienia, co może wpłynąć na pogorszenie jakości światła i nie spełnienie oczekiwać konsumenckich. Sama wielkość klosza czy też abażuru powinna zostać dopasowana oczywiście w zależności od gustu użytkownika, ale i w odniesieniu do objętości przestrzeni. Istotny jest również w tym wypadku rodzaj samej lampy, płaski plafon podwieszony przy suficie będzie wyglądał mało estetycznie jeśli zostanie zamontowany w bardzo wysokim i dużym pomieszczeniu. Innym detalem technicznym, który często umyka podczas zakupu lampy jest długość kabla lub też wysięgnika. W zależności od wysokości przestrzeni, którą dysponujemy wysokość zawieszenia lampy powinna zostać dopasowana indywidualnie.

Klasyfikacja opraw

Jednym z czynników wpływających na jakość oświetlenie jest rodzaj wykorzystywanej oprawy, a właściwie elementów odbijających emitowany strumień. Wśród opraw możemy wyróżnić 5 klas skuteczności:

• klasa I- 90% emitowanego strumienia skierowane jest ku dołowi, bezpośrednio oświetlając przestrzeń, montowane w wysokich halach, w których wymagana jest duża skuteczność światła,
• klasa II- zakres skuteczności świetlnej oscyluje pomiędzy 60 a 90%, a strumień skierowany jest nie tylko ku dołowi, ale światło rozsyłane jest także stopniowo ku górze i na boki. Najczęściej wykorzystywane w małych pomieszczeniach, o średniej jasności,
• klasa III- to najbardziej uniwersalny model opraw, w których strumień równomiernie rozsyła się w każdym kierunku i zalewa pomieszczenie, zazwyczaj niskie o średnim nasłonecznieniu,
• klasa IV- w odróżnieniu od klasy II w przypadku opraw w tej klasie strumień emitowany jest ku górze w takim samym stosunku (60-90%), montowane w niskich i jasnych pomieszczeniach, zazwyczaj mieszkaniach,
• klasa V- 90% emitowanego strumienia skierowane jest ku górze, w kierunku sufitu, pośrednio odbijając strumień oświetla przestrzeń (montaż w niskich i małych pomieszczeniach)

Aby jak najlepiej wykorzystać jakość emitowanego światła warto zwrócić uwagę na punkty jego odbicia. W przypadku oświetlenia miejsc pracy, jest to o tyle ważne, że pozwoli przewidzieć i uniknąć zjawiskom takim, jak wspomniane zjawisko olśnienia.

Sama idea oprawy spełnia kilka funkcji- przede wszystkim stanowi miejsce montażu źródła światła oraz połączenia go z instalacją zasilającą. Ponadto, spełnia warunki estetyczne pod względem dekoracyjnym pomieszczeń, a także odpowiada za emisję strumienia, wpływając na jego jakość, kierunek, stopień natężenia, punktowość, kończąc na samym efekcie (np. w przypadku opraw zamkniętych, żłobionych, posiadających dekoracyjne otwory przepuszczające światło).

Budowa oprawy oświetleniowej

Każda oprawa składa się z kilku elementów składowych, które potocznie nazywamy lampami. Wśród nich znajdują się źródła światła, które nie wchodzą bezpośrednio w skład strukturalny oprawy jednak odpowiadają za emisję światła. Ważny z uwagi na sposób przepuszczania strumienia oraz charakter lampy jest „element kształtujący strumień”, który stanowi klosz, soczewki i odbłyśniki, skupiające lub rozpraszające światło, rastry, elementy elektryczne, kończąc na uchwytach czy też stelażach skupiających konstrukcję lampy.

Historia tak niepozornego oświetlenia, jakim są kinkiety sięga czasów wynalezienia lampy olejnej, podczas gdy współcześnie, jako boczne oświetlenie, stały się idealnym elementem dekoracyjnym, dzięki któremu budowany jest nastrój we francuskich restauracjach, hotelowych lobby czy wnętrzach domowych. Poznaj historię kinkietów, która ze scenicznych desek szturmem podbiła domowe zacisze.